Syndrom wypalenia zawodowego stanowi duże zagrożenie dla efektywności wykonywanej pracy. Jest reakcją organizmu na długotrwały stres wynikający z przeciążenia pracą, podejmowaniem dużej odpowiedzialności czy intensywnych kontaktów społecznych. W efekcie pojawia się szereg niepożądanych objawów o charakterze psychicznym, emocjonalnym i fizycznym.
Syndrom wypalenia zawodowego – objawy
Wysoki poziom wypalenia zawodowego zazwyczaj jest związany z wykonywanej pracy poza limitem swoich możliwości, trudnościami w radzeniu sobie z pełnionymi obowiązkami oraz utratą wiary we własne możliwości. Wysoki poziom wypalenia zawodowego często wiąże się z poczuciem ogólnego zmęczenia, braku naturalnej energii i zapału do działania, brakiem radości życia, zwiększoną drażliwością oraz impulsywnością. Często dołączają się do tego liczne objawy psychosomatyczne tj. bóle głowy i innych części ciała, zaburzenia gastryczne, zaburzenia snu, itp. Dana osoba postrzega siebie jako nieefektywną, ociężałą, zmęczoną i depresyjną. Osoby uzyskujące wysoki wynik mają poczucie obniżenia jakości pracy, systematycznie uchylają się od obowiązków. Mają poczucie winy i krzywdy. Odczuwają silny lęk, trudności w komunikacji z otoczeniem w pracy, brak im poczucia sensu w pracy. Obniżenie poczucia własnej skuteczności i efektywności działania może wiązać się z depresyjnością i trudnościami w radzeniu sobie z wymaganiami, jakie stawiane są w pracy, oraz ze stresem związanym z wykonywanymi obowiązkami. Na płaszczyźnie zawodowej wypalenie zawodowe przejawia się poczuciem wyeksploatowania i wyczerpania przy równoczesnym braku możliwości regeneracji sił.
Wypalenie zawodowe pojawia się, gdy praca przestaje dawać satysfakcję. Dana osoba czuje się przepracowana i niezadowolona z tego, czym się zajmuje.
Syndrom wypalenia zawodowego – jak sobie z nim poradzić?
Podstawowym sposobem na radzenie sobie z wypaleniem zawodowym jest zrozumienie zależności przyczynowo – skutkowych oraz wpływu semantyki na rozumienie swojej sytuacji:
- Po pierwsze praca, obowiązki, klienci, kontrahenci, pracownicy czy cokolwiek innego nie może „wypalać”. Fizycznie jest to niemożliwe. Z tego powodu, nie można czuć się wypalonym, czy uważać się za osobę wypaloną.
- Syndrom wypalenia zawodowego jest tak naprawdę samodzielnie wywołaną reaktywną depresją o średnim natężeniu. Oznacza to, iż tak naprawdę to dana osoba swoim działaniem i sposobem myślenia doprowadziła się do emocjonalnej sytuacji, w jakiej się znajduje. Jeśli sama doprowadziła do takiej sytuacji, to może też z niej sama wyjść, pod warunkiem stosowania się do określonych procedur. Obserwuj swoje myśli w związku z wykonywaną przez siebie pracą i pełnionymi obowiązkami. Negatywne myśli prowadza do negatywnych emocji. Świadoma kontrola myśli i uważność są pierwszym krokiem do większej kontroli nad własnymi emocjami.
- Higiena semantyczna – zwracaj uwagę na słowa jakich używasz w związku z opisywaniem rzeczywistości, swojej pracy i siebie. Stosuj semantykę związaną z językiem sukcesu. Stosowanie słów typu „muszę”, „powinienem”, „nie mogę”, „nie jestem w stanie” są naturalnymi wyzwalaczami złego samopoczucia. Dbaj o to jakich określeń używasz.
- Zdecydowanie dużo łatwiej jest się „nie wypalić” w pracy, która stanowi realizację własnej pasji, jest przedmiotem pełnego zaangażowania i realizowania własnych wartości, wykonywanej we wspierającym i wzmacniającym środowisku, ale ostatecznie to my sami swoim sposobem myślenia, swoimi wyborami i następującymi za nimi działaniami tworzymy swoje osobiste środowisko. Tym samym twoim wyborem powinna być praca, która w pełni realizuję Twoje wartości, pasję i cele zawodowe.
- Ludzie często doświadczają frustracji na skutek nadmiernego przypisywania sobie sprawczości. Nie ma na świcie osoby, która absolutnie nigdy się nie myli i której zawsze wszystko wychodzi. Tak naprawdę wiele rzeczy nam się nie udaje. Nie ma tak samo żadnego racjonalnego powodu, dla którego na skutek podejmowanych przez nas działań powinniśmy uzyskiwać oczekiwany rezultat. Nie oczekuj, że jesteś Bogiem, i że jeśli czegoś chcesz to na pewno to będziesz mieć. Życie tak nie działa. Ludzie sukcesu działają tak, by osiągnąć rezultat, ale wcale to nie oznacza, że ich działania w danym momencie sprawią, że ten rezultat się pojawi. Dbaj o jakość pracy ale nie przywiązuj się zbytnio do wyniku. Nie wszystkie Twoje działania kończą się sukcesem. Nie jesteśmy w stanie przewidzieć wszystkich możliwości.
- Ciesz się swoją pracą. Czerp z niej radość. Szukaj w niej radości. Najlepiej, jeśli będzie to wynikać z przedmiotu pracy, ale może też to być efekt zbudowanych relacji czy uzyskiwanych wyników. Mamy tylko jedno życie. Możesz je przeżyć doszukując się w nim rzeczy smutnych lub godząc się na życie w smutku lub też możesz kierować swoją uwagę na dobre rzeczy jakie mają w nim miejsce.
- Dbaj o zaspokajanie swoich potrzeb. Będąc zmęczonym nie jesteś tą samą osobą. Zadbaj o zdrowy styl życia, odpowiednią aktywność ruchową, właściwe jedzenie, sen i odpowiednie relacje z bliskimi.
- Unikaj nawyku chronicznego przeciążania się pracą. Nie jesteś robotem (nawet one wymagają serwisu). Każdy człowiek ma biologicznie wkodowaną zdolność do znoszenia obciążeń. Regularne przekraczanie tych granic prowadzi prosto do zaburzeń funkcjonowania.
Syndrom wypalenia zawodowego – motywujące cytaty
Steve Jobs
Nie trać wiary. Jestem przekonany, że jedyną rzeczą, która mnie podtrzymywała, było to, że kochałem to, co zrobiłem. Musisz znaleźć to, co kochasz. Dotyczy to zarówno twojej pracy, jak i twoich kochanków. Wasza praca wypełni dużą część waszego życia, a jedynym sposobem na prawdziwą satysfakcję jest robienie tego, co według was jest wielką pracą. A jedynym sposobem na wykonanie świetnej pracy jest kochanie tego, co robisz. Jeśli jeszcze go nie znalazłeś, szukaj dalej. Nie idź na kompromisy. Jak w przypadku wszystkich spraw serca, będziesz wiedział, kiedy to znajdziesz. I, jak każdy świetny związek, stanie się coraz lepszy w miarę upływu lat. Więc szukaj dalej, aż znajdziesz. Nie idź na kompromisy.
Nie popełnić żadnych błędów – oznacza przeżyć niepełnowartościowe życie.
Bill Gates
[W przypadku niepowodzenia] Kiedy byłem młody, chciałem być najlepszym szachistą na świecie i nie udało mi się. Chciałem też być najlepszym graczem Go na świecie, też bez powodzenia. Chciałem utrzymać szczęśliwe partnerstwo IBM z Microsoftem, ale to też nie wyszło. Są ludzie, których chciałem zatrudnić i nie udało mi się. Miałem całe mnóstwo rozczarowań.
Ciężar wszystkich naszych niepowodzeń mógłby sprawić, że będę zbyt przygnębiony, aby przyjść do pracy. Zamiast tego jestem podekscytowany wyzwaniami i tym, w jaki sposób możemy wykorzystać dzisiejsze złe wiadomości, aby pomóc rozwiązać jutrzejsze problemy.
Jeff Bezos
Myślimy o tym jak o misji. Mocno wierzę, że osoby misjonarskie wytwarzają lepsze produkty. Dbają bardziej. Dla misjonarza nie chodzi tylko o biznes. Dla nich przedsiębiorstwo musi trwać a prowadzona działalność musi mieć sens, ale nie dlatego żeby zarabiać. Robią to, ponieważ wierzą w coś znaczącego, co ich motywuje.
Biznes musi mieć głębszy sens, ale nie z tego powodu, że go robisz. Powinieneś go robić dlatego, że kryje się pod nim coś znaczącego co motywuje cię do działania.
Stres wynika przede wszystkim z niepodejmowania działań w stosunku do czegoś, nad czym możesz mieć kontrolę… stres wynika z ignorowania rzeczy, których nie powinieneś ignorować.