Cechy przedsiębiorcy

Cechy przedsiębiorcy jako pojedyncze charakterystyki nigdy nie będą miały istotnego związku z efektami działań przedsiębiorczych. Rauch i Frese (2000) wskazują, że w celu możliwości przewidzenia efektywności działań podejmowanych przez przedsiębiorców zdecydowanie lepszym podejściem będzie ujęcie ich wyników w kontekście badania zestawów cech.

Przedsiębiorczość definiowana jest jako zespół cech, zachowań i postaw dzięki której dana osoba osiąga i realizuje wyznaczone przez siebie cele związane z osiągnięciem zysku. Przedsiębiorcy wykazują określone cechy, w zakresie których różnią się od innych grup społecznych czy zawodowych (Curral, Santos i Caetano, 2013).

Na te cechy przedsiębiorczy składają się:

• cechy osobowości,
• wyznawane wartości,
• sposób myślenia,
• motywy działania,
• wzorce związane z podejmowaną aktywnością.

Badania naukowe wskazują, iż cechy przedsiębiorcy są ważniejsze niż takie czynniki jak dostęp do kredytu czy lokalizacji firmy dla osiągnięcia sukcesu firmy (Badal i Streur, 2014; Davidsson i Honing, 2003).

Cechy przedsiębiorcy – model cech osobowości

Cubico, Bortolani, Giuseppe i Sartori (2010) przedstawili model cech osobowości i sukcesu przedsiębiorcy, na który składają się: potrzeba osiągnięć, podejmowanie ryzyka, innowacyjność, autonomia, umiejscowienie poczucia kontroli i poczucie skuteczności. Na te szczegółowe cechy wpływają szerokie cechy osobowości (ekstrawersja, stabilność emocjonalna, otwartość na doświadczenie, ugodowość i sumienność) oraz mają wpływ na cele i strategie działania. Są to cechy, które prowadzą do sukcesu w biznesie. Co więcej, specyficzne cechy zależą również od zmiennych środowiskowych.

Analiza Davis, Hall i Meyer (2016) wskazuje, iż cechy związane z przedsiębiorczością to:

• tolerancja niejednoznaczności (potrzeba osiągnięć, skłonność do podejmowania ryzyka) (Begley i Boyd, 1987),
• autonomia, innowacyjność, agresywne konkurowanie, orientacja na osiągnięcia (Utsch, Rauch, Rothfuss i Frese, 1999),
• pasja, wytrwałość, poczucie skuteczności, komunikowana wizja, cele (Baum i Locke, 2004),
• kreatywność, umiejscowienie poczucia kontroli, potrzeba osiągnięć (Cromie, 2000).

Cechy przedsiębiorcy – typy przedsiębiorców

Miner (1996) opracował teorię cech przedsiębiorców dzieląc ich na poszczególne typy. Podzielił właścicieli firm na cztery różne kategorie ze względu na wykazywane przez nich zestawy cech osobowości:

1. Osoby nastawione na osiągnięcia – są podobne do klasycznego przedsiębiorcy zaproponowanego przez McClellanda (1961). Do cech takich osób należy potrzeba osiągnięć, poszukiwanie informacji zwrotnej, wyznaczanie i realizacja celów, wysoki poziom inicjatywy, wysoki poziom zaangażowania w podejmowane przedsięwzięcie, wewnętrzne umiejscowienie poczucia kontroli, większa wiara we własne cele niż w to, co uznają inni.
2. Supersprzedawcy – ten wzorzec składa się z pięciu nakładających się na siebie charakterystyk: zdolność do rozumienia i wczuwania się w drugiego człowieka, pragnienie pomagania innym, przekonanie, że procesy społeczne są wyjątkowo ważne, potrzeba posiadania pozytywnych relacji oraz przekonanie, że dział sprzedaży jest kluczowym elementem dla realizacji strategii firmy.
3. Prawdziwy menedżer – posiada cechy typowe dla tej grupy. Należą do nich: wysoki poziom umiejętności nadzorczych, potrzeba osiągnięć zawodowych, potrzeba samorealizacji, pozytywne nastawienie wobec przełożonych, potrzeba rywalizowania, dyrektywność.
4. Generator idei – ekspert. Typ ten charakteryzuje się pragnieniem dążenia do innowacji, wiarą w rozwój nowego produktu, wysokim poziomem inteligencji, wysokimi zdolnościami poznawczymi oraz pragnieniem unikania ryzyka.

Miner (1997) wykazał, że firmy stworzone przez osoby reprezentujące typ osób nastawionych na osiągnięcia uzyskiwały wyższy wzrost niż osoby prowadzone przez inne typy. Z kolei właściciele firm charakteryzujący się więcej niż jednym typem miały większą szansę na osiąganie sukcesu.

Cechy przedsiębiorcy – model talentów Gallupa

Instytut Gallupa zbadał ponad 1000 przedsiębiorców, aby zrozumieć działania i decyzje, które prowadzą do tworzenia i rozwoju przedsiębiorstw. Badanie przeprowadzone na 111 firmach wskazały na to, iż za zidentyfikowanymi talentami stoją zachowania, które prowadzą do uzyskiwania lepszych wyników biznesowych. Na model Gallupa składa się pięć kluczowych wymiarów (Badal, 2010):

• Ego Drive (silny sens siebie, poczucie pewności siebie),
• myślenie biznesowe (zorientowanie na zysk),
• orientacja na pracę (zdolność do pracy przez długie godziny),
• kreatywne myślenie (zdolność przeistoczenia istniejącej idei lub produktu do następnego etapu),
• budowania relacji (umiejętność budowania relacji w celu osiągnięcia określonych celów).

Na każdy z tych czynników składają się z kolei poszczególne talenty rozumiane jako określone wzorce myślenia, odczuwania i zachowania. Zostały one ujęte w model, na który składa się 10 talentów (Clifton i Badal, 2014):

1. Nastawienie biznesowe (Business Focus): Podejmowanie decyzji w oparciu o zaobserwowane lub przewidywane zyski. Koncentrowanie się na wynikach biznesowych.
2. Ugruntowanie (Zaufanie, Confidence): Dokładna znajomość siebie oraz rozumienie innych.
3. Twórczy myśliciel (Creative Thinker): Wykazywanie się kreatywnością w zakresie przemiany istniejącego produktu lub usługi w coś lepszego. Wykazywanie się twórczością w zakresie rozwiązywania problemów.
4. Delegator (osoba delegująca, Delegator): Uznawanie, iż nie można wszystkiego zrobić samodzielnie a tym samym wykazywanie gotowości do delegowania zadań, dzielenie się władzą.
5. Determinacja (Determination): Wykazywanie się determinacją w zakresie dążenia do celu, gotowość do radzenia sobie z przeszkodami wydającymi się nie do pokonania.
6. Niezależność (Independent): Gotowość, by zrobić wszystko co trzeba, aby stworzyć udane przedsięwzięcie biznesowe.
7. Poszukiwacz wiedzy (Knowledge-Seeker): Stałe wyszukiwanie wiedzy i informacji niezbędnych dla rozwoju firmy.
8. Promotor (Promoter): Gotowość do pełnienia funkcji promocji własnej firmy. Bycie jej najlepszym przedstawicielem i rzecznikiem.
9. Budowniczy relacji (Relationship-Builder): Posiadanie wysokiej uważności społecznej, zdolność do budowania relacji kluczowych dla przetrwania i rozwoju firmy. Kultywują głębokie relacje z pracownikami i klinetami.
10. Zarządzanie ryzykiem (Risk-Taker): Instynktowne radzenie sobie w sytuacjach związanych z wysokim ryzykiem.

Cechy przedsiębiorcy – przedsiębiorczy sposób myślenia

Profil Myślenia Przedsiębiorczego to narzędzie opracowane w celu pomiaru sposobu myślenia przedsiębiorców (Davis, Hall i Mayer, 2015; 2016). Test składa się z 14 skali. Badani przedsiębiorcy w odniesieniu do managerów wykazywali wyższy poziom w każdej z mierzonych skal:

• Niezależność – pragnienie pracy z wysokim stopniem niezależności.
• Preferowanie ograniczonej struktury – preferencja zadań i sytuacji o małej formalnej strukturze.
• Nonkonformizm – preferowanie działania w unikatowy sposób, zainteresowanie byciem postrzeganym jako osoba o unikatowych cechach.
• Akceptacja ryzyka – gotowość do realizacji idei lub pożądanego celu nawet wtedy, gdy prawdopodobieństwo sukcesu jest niskie.
• Orientacja działania – tendencja do wykazywania inicjatywy, szybkiego podejmowania decyzji i braku cierpliwości w zakresie oczekiwania na wyniki.
• Pasja – ocena wykonywanej przez siebie pracy jako ekscytującej, i przyjemnej w większym stopniu niż żmudnej i wyczerpującej.
• Potrzeba osiągnięć – chęć osiągnięcia wysokich osiągnięć.
• Koncentracja na przyszłości – umiejętność wykraczania poza bieżącą sytuację i planowanie w perspektywie długoterminowej.
• Generowanie idei – zdolność do tworzenia nowych idei i pomysłów oraz znajdowania wielu podejść i sposobów do osiągnięcia celów.
• Realizacja – umiejętność przekształcania pomysłów w nadające się do realizacji plany; umiejętność dobrego wdrażania pomysłów.
• Pewność siebie – ogólna wiara w zdolność do wykorzystania posiadanych umiejętności i talentów w celu osiągnięcia celów.
• Optymizm – zdolność utrzymania ogólnie pozytywnego nastawienia do różnych aspektów życia i świata.
• Wytrwałość – zdolność szybkiego odbicia się od rozczarowania i pozostawania wytrwałym w obliczu niepowodzeń.
• Wrażliwość interpersonalna – wysoki poziom wrażliwości i troski o dobre samopoczucie współpracowników.

Cechy przedsiębiorcy – Orientacja Postawy Przedsiębiorczej

Orientacja Postawy Przedsiębiorczej (Robinson, Stimpson, Huefner i Hunt, 1991) ocenia cztery konstrukty: potrzebę osiągnięć, poczucie własnej wartości, osobista kontrola i innowacyjność.

1. Osiągnięcia w biznesie odnoszą się do konkretnych wyników związanych z rozpoczęciem i rozwojem przedsięwzięcia biznesowego.
2. Innowacje w biznesie związane są z podejmowaniem działań biznesowych w nowy i unikatowy sposób.
3. Postrzegana kontrola osobista nad wynikami biznesowymi określa postrzeganie jednostki, iż to ona posiada kontrolę i wpływ na prowadzone przez siebie przedsięwzięcie.
4. Postrzegana samoocena w biznesie, odnosi się do poczucia pewności i postrzegania własnych kompetencji w powiązaniu z prowadzonymi przez siebie przedsięwzięciami.

Badani tym testem przedsiębiorcy osiągali wyższe wyniki, niż menedżerowie, we wszystkich czterech wymiarach.

Cechy przedsiębiorcy – Get2test – Test Generalnej Tendencji Przedsiębiorczej

Test Get2test opracowano na podstawie analizy testów psychologicznych i banku opisów przedsiębiorczych, a następnie testów pilotażowych z przedsiębiorcami i innymi grupami zawodowymi (Caird, 2013). Przedsiębiorcza osoba wykazuje następujące kluczowe cechy:

• Motywacja: osoba przedsiębiorcza jest bardzo zmotywowana, energiczna i ma zdolność do ciężkiej pracy.
• Twórcza tendencja: przedsiębiorcza osoba tryska pomysłami, wykazuje pomysłowe podejście do rozwiązywania problemów i ma tendencję do postrzegania życia w inny sposób niż inni.
• Skalkulowane podejmowanie ryzyka: przedsiębiorcza osoba jest oportunistyczna, poszukuje informacji i wiedzy, aby ocenić czy warto skorzystać z okazji, która zwykle wiąże się z pewnym ryzykiem.
• Umiejscowienie poczucia kontroli: przedsiębiorcza osoba ma wewnętrzne poczucie kontroli, co oznacza, że wierzy, że ma kontrolę nad własnym losem i tworzy własne przeznaczenie.

Dowody sugerują, że przedsiębiorcy osiągają wyższe wyniki w każdym wymiarze niż grupy kontrolne, takie jak nauczyciele lub menedżerowie (Cromie i Callaghan, 1997).

Cechy przedsiębiorcy – wielowymiarowy model przedsiębiorczego poczucia własnej skuteczności

Poczucie przedsiębiorczej skuteczności jest oceną poznawczą dotyczącą posiadanych zdolności związanych z mobilizowaniem motywacji, zasobów poznawczych i kierunków działania potrzebnych aby rozwinąć kontrolę nad zdarzeniami mającymi miejsce w życiu danej osoby (Wood i Bandura, 1989). Chen, Greene i Crick i inni (1998) zaproponowali konstrukcję poczucia przedsiębiorczej samoskuteczności składającej się z pięciu czynników:

1. marketing,
2. innowacja,
3. zarządzanie,
4. podejmowanie ryzyka,
5. kontrola finansowa.

Z kolei De Noble, Jung i Ehrlich (1999) wyszczególnili sześć podstawowych wymiarów przedsiębiorczego poczucia własnej skuteczności, które zostały określone w następujący sposób:

1. zarządzanie ryzykiem i niepewnością,
2. innowacyjność i rozwoju produktu,
3. umiejętności interpersonalne oraz zarządzanie siecią kontaktów,
4. definiowanie kluczowego zakresu działalności,
5. zapewnianie i alokacja kluczowych zasobów,
6. rozwój i utrzymanie innowacyjnego środowiska.

Cechy przedsiębiorcy – Indeks Potencjału Przedsiębiorczości

Model Indeks Potencjału Przedsiębiorczości został skonstruowany w celu oszacowania poziomu cech sprzyjających osiągnięciu sukcesu biznesowego. Założenie jakie zostało podjęte podczas konstruowania tego modelu polegało na tym, by opracować wzorce, które należą do tej sfery zachowań i podlegają uczeniu a nie są związane z wrodzonymi predyspozycjami. Oparcie modelu na podejściu poznawczo-behawioralnym jest całkowicie nowym podejściem w badaniach nad przedsiębiorczością. Dzięki temu założeniu udało się opracować rozwiązanie pozwalające na powielanie wzorców prowadzących do sukcesu biznesowgo poprzez ich nauczanie za pomocą ćwiczeń i treningów.

Na model Indeks Potencjału Przedsiębiorczości składa się dwanaście cech. Każda z nich odnosi się do innego obszaru funkcjonowania, przy czym wszystkie są ze sobą powiązane i wpływają na ogólne prawdopodobieństwo osiągnięcia sukcesu.

Chcesz lepiej poznać model Indeks Potencjału Przedsiębiorczości? >>KLIKNIJ TUTAJ<<

Chcesz wiedzieć, jaki masz potencjał przedsiębiorczości? >>Wypełnij test<<

Cytowane prace

Badal, S. (2010). Citeseerx. Pobrano z lokalizacji Entrepreneurship and job creation. Leveraging the relationship: http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.456.8611&rep=rep1&type=pdf

Baum, R. J. i Locke, E. A. (2004). The relationship of entrepreneurial traits, skill, and motivation to subsequent venture growth. Journal of Applied Psychology, 98(4), 587-598.

Begley, T. M. i Boyd, D. P. (1987). Psychological characteristics associated with performence in entrepreneurial firms and smaller businesses. Journal of Business Venturing, 2(1), 79-93.

Caird, S. (2013). Pobrano z lokalizacji General measure of Enterprising Tendency test: www.get2test.net

Chandler, G. N. i Jensen, E. (1992). The founder’s self-assessed competence and venture performance. Journal of Business Venturing, 7(3), strony 223-236.

Chen, C. C., Greene, P. G. i Crick, A. (1998). Does entrepreneurial self-efficacy distinguish entrepreneurs from managers? Journal of Business Venturing, 13(4), strony 295-316.

Clifton, J. i Badal, S. B. (2014). Entrepreneurial StrengthsFinder. New York: Gallup Press.

Cromie, S. (2000). Assessing entrepreneurial inclinations: Some approaches and empirical evidence. European Journal of Work and Organizational Psychology, 9, 7-30.

Cromie, S. i Callaghan, I. (1997). ASSESSING ENTERPRISING ATTRIBUTES — THE USEFULNESS OF CAIRD’S GENERAL ENTERPRISING TENDENCY (GET) TEST. Journal of Small Business and Enterprise Development, 4(2), 65-71.

Cubico, S., Bortolani, E., Giuseppe, F. i Sartori, R. (2010). Describing the entrepreneurial profile: The entrepreneurial aptitude test (TAI). International Journal of Entrepreneurship and Small Business, 11(4), 424-435.

Davis, H. M., Hall, A. J. i Mayer, S. P. (2015). Developing a new measure of entrepreneurial mindset: reliability, validity, and implications for practitioners. Consulting Psychology Journal: Practice and Research.

Davis, M. H., Hall, J. A. i Mayer, P. S. (2016). Developing a new measure of entrepreneurial mindset: Reliability, validity, and implications for practitioners. Consulting Psychology Journal: Practice and Research, 68(1), 21-48.

De Noble, A., Jung, D. i Ehrlich, S. (1999). Initiating new ventures: the role of entrepreneurial self-efficacy. Frontiers of Entrepreneurship Research. www.Babson. Edu/Entrep/Fer/Papers99/I/I_C/Ic.Html.

Eggers, J. H., Leahy, K. T. i Churchil, N. C. (1994). Entrepreneurial leadership and the development of small businesses. Paper presented at the 14th Annual Entrepreneurial Research Conference. Wellesley, MA.

Erlich, S. B., De Noble, T., Moore, T. i Weaver, R. R. (1994). After the cash arrives: a comparative study of venture capital and private investor involvement in entrepreneurial firms. Journal of Business Venturing, 9, strony 67-82.

Krueger, N. F. (1999). The cognitive infrastructure of opportunity emergence. Working paper.

McClelland, D. (1961). The Achieving Society. Princeton: Van Nostrand Company Inc.

Miner, J. B. (1996). The 4 routes to entrepreneurial success. San Francisco: Berrett- Koehler.

Miner, J. B. (1997). A psychological typology and its relationship to entrepreneurial success. Entrepreneurship and Regional Development,, 9, 319-334.

Rauch, A. i Frese, M. (2000). Psychological approaches to entrepreneurial success. A general model and an overview of findings. W C. L. Cooper i I. T. Robertson, International Review of Industrial and Organizational Psychology(strony 101-142). Chichester: Wiley.

Robinson, P. B., Stimpson, D. V., Huefner, J. C. i Hunt, K. H. (1991). An Attitude Approach to the Prediction of Entrepreneurship. Entrepreneurship Theory and Practice, 15(4), 13-32.

Utsch, A., Rauch, A., Rothfuss, R. i Frese, M. (1999). Who Becomes a Small Scale Entrepreneur in a Post-Socialist Environment: On the Differences Between Entrepreneurs and Managers in East Germany. Journal of Small Business Management, 37, 31-42.

Wood, R. i Bandura, A. (1989). Social cognitive theory of organizational management. Academy of Management Review, 3, strony 361-384.