Niezależne myślenie i zdolność do niezależnego myślenia stanowią podstawę chęci podążania za własną wizją świata oraz są kluczowym elementem kreatywności i innowacyjności (Proctor, 2002; Nęcka, 2012). Mimo oczywistych wartości płynących z umiejętności niezależnego myślenia wiele osób wybiera drogę podążania za utartymi rozwiązaniami i sprawdzonymi sposobami. Dlaczego tak się dzieje? Co motywuje ludzi do braku wykraczania poza swoje granice? Niezależne myślenie wymaga robienia czegoś inaczej niż grupa społeczna, do której przynależy dana osoba. Człowiek jest istotą społeczną, dla którego potrzeba aprobaty społecznej stanowi silny motywator do działania (Aronson, Wilson i Akert, 1997; Zimbardo i Gerrig, 2008). Niezależne myślenie równoznaczne jest ze stawaniem w opozycji do większości. Jeśli dana osoba nie posiada wystarczająco wysokiego poczucia pewności siebie w większym stopniu będzie kierować się strachem przed odrzuceniem niż niezależnym myśleniem i gotowością do podążania za własną wizją świata.
Niezależne myślenie – wartość dla sukcesu
Nie jest możliwe osiąganie prawdziwych sukcesów, jeśli ktoś faktycznie pragnie czyjejś aprobaty. Co więcej nie jest możliwe osiągnięcie pełnego szczęścia, jeśli czynnikiem determinującym zachowanie jest pragnienie akceptacji ze strony innych. Jeśli pragniesz pozytywnej uwagi ze strony innych, to jesteś na łasce i pod kontrolą innych ludzi. Dodatkowo poszukiwanie aprobaty może być na tyle silnym bodźcem do działania, że jesteś w stanie robić rzeczy wbrew sobie, aby ją zdobyć.
Ludzie nie osiągający sukcesu często obawiają się, że zostaną odrzuceni. Wolą chronić swoją samoocenę i budować ją poprzez aprobatę ze strony innych. Z tego powodu nie podejmują działań niezgodnych z obowiązującymi w ich społeczności zasadami w obawie przed osądem i krytyką. Przyswajają sobie ograniczające przekonania, które powodują, że nie wychodzą poza granice, które sami sobie wyznaczyli.
Osoby nie osiągające sukcesu przykładają wyjątkowo dużą wagę do akceptacji ze strony innych. Chcą, aby wszyscy ich akceptowali. Kluczem do sukcesu jest tutaj większe pragnienie osiągnięcia sukcesu niż pragnienie akceptacji ze strony innych ludzi.
Niezależne myślenie – jak się przejawia u ludzi sukcesu
Ludzie sukcesu wykazują wysoki poziom gotowości do podążania za własną wizją świata bez względu na zdanie innych ludzi. Określane są mianem rebeliantów z tego powodu, iż kwestionują obowiązujący porządek i poprzez swoje działania aktywnie go zmieniają. Chcą działać w zgodzie z własnym postrzeganiem rzeczywistości. Potrafią radzić sobie z negatywnym nastawieniem innych osób do swoich pomysłów oraz realizować swoje cele bez oglądania się na to, co inni o nich myślą (Eker, 2012). Działają w zgodzie ze sobą wbrew krytyce. Mają pomysł na siebie, swoje cele i sposób w jaki chcą je osiągnąć. Nie oglądają się na innych, tylko skupiają się na możliwościach jakie stoją za ich wizją świata (Siebold, 2014).
Ludzie sukcesu nie uznają takich stwierdzeń jak „nie możliwe”, „nie da się”, „nie powinienem”. Uważają, iż tak naprawdę największe ograniczenia ludzie stawiają sobie sami a ich dysfunkcjonalny sposób myślenia utrudnia osiąganie przez nich sukcesów. Brak ograniczenia wynikającego z potrzeby akceptacji i aprobaty sprawia, że podejmują ryzyko podążania za własną wizją świata (Smith, 2007).
Niezależność myślenia sprawia, iż skuteczne osoby potrafią dostrzec rozwiązania funkcjonujące poza ich branżą, by wykorzystać je w prowadzonej przez nich działalności (Botelho, Powell i Raz, 2017).
Niezależne myślenie w cytatach
Jeff Bezos
Jedną z naszych największych silnych stron kultury organizacyjnej jest zaakceptowanie faktu, że jeśli zamierzasz tworzyć wynalazki to równocześnie zamierzasz zakłócać spokój.
Od dwóch lat ludzie mówią mi, że wszystko, co można wymyślić, zostało już wynalezione. To jest szalone.
Uważam, że musisz być niezrozumiany, jeśli zamierzasz wprowadzać innowacje.
Wybrałem mniej bezpieczną ścieżkę, aby podążać za moją pasją i jestem dumny z tego wyboru.
Ludzie są uwięzieni w swoich własnych granicach …
Często zadawane w biznesie pytanie brzmi: dlaczego? To dobre pytanie, ale równie ważne jest pytanie, dlaczego nie?
Naprawdę nie ma żadnych problemów pozostających bez rozwiązań.
Bill Gates
Komputer na każdym pulpicie i oprogramowanie Microsoft na każdym komputerze.
Myśleliśmy: „OK, mamy trzydziestoosobową firmę, która będzie produkowała oprogramowanie do każdego peceta”.
Jeśli nikt nie śmieje się z co najmniej jednego z Twoich pomysłów, to prawdopodobnie nie jesteś wystarczająco kreatywny.
Steve Jobs
Oto kim jestem i nie możesz oczekiwać, że będę kimś, kim nie jestem.
Wasz czas jest ograniczony, więc nie marnujcie go, żyjąc cudzym życiem. Nie wpadajcie w pułapkę dogmatów, żyjąc poglądami innych ludzi. Nie pozwólcie, żeby hałas cudzych opinii zagłuszył wasz własny wewnętrzny głos. I najważniejsze – miejcie odwagę kierować się sercem i intuicją. W jakiś sposób wiedzą już, kim naprawdę chcesz się stać. Wszystko inne jest drugorzędne.
Nie daj się złapać w pułapkę tego, czego inni oczekują
Kiedy dorastasz, zwykle mówiono ci, że świat jest taki, jaki jest, a twoje życie jest po prostu jednym z w świecie. Staraj się nie uderzać zbyt mocno głową o ścianę. Staraj się prowadzić miłe życie rodzinne, baw się dobrze, oszczędź trochę pieniędzy. To bardzo ograniczone życie. Życie może być znacznie szersze, gdy odkryjesz jeden prosty fakt: wszystko wokół ciebie, co nazywasz życiem, zostało stworzone przez ludzi, którzy nie byli bystrzejsi od ciebie. I możesz to zmienić, możesz wpłynąć na to… Gdy raz się tego nauczysz, już nigdy nie będziesz taki sam.
Oto szaleńcy. Odmieńcy. Rebelianci. Wichrzyciele. Okrągłe kołki w kwadratowych otworach. Ci, którzy widzą rzeczy inaczej. Nie lubią zasad. A oni nie mają szacunku dla status quo. Możesz ich cytować, nie zgadzać się z nimi, wychwalać ich lub oczerniać. Jedyne, czego nie możesz zrobić, to zignorować ich. Ponieważ zmieniają rzeczy. Popychają rasę ludzką do przodu. I chociaż niektórzy mogą postrzegać ich jako szalonych, my widzimy geniusz. Ponieważ ludzie, którzy są na tyle szaleni, by myśleć, że mogą zmienić świat, są tymi, którzy to robią.
Cytowane prace
Aronson, E., Wilson, T. D. i Akert, R. M. (1997). Psychologia Społeczna. Poznań: Zysk i S-ka.
Botelho, E. L., Powell, K. R. i Raz, T. (2017). The CEO next door. The 4 bahaviors that transform ordinary people into world-class leaders. New York: Currency.
Corley, T. (2016, wrzesień 8). Success. Pobrano lipiec 2019 z lokalizacji 16 Rich Habits: https://www.success.com/16-rich-habits/
Corley, T. i Yardney, M. (2016). Rich habits poor habits. Melbourne: Wilkinson Publishing.
Eker, H. (2012). Bogaty albo biedny. Po prostu różni mentalnie. Warszawa: StudioEMKA.
Nęcka, E. (2012). Psychologia twórczości. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Proctor, T. (2002). Twórcze rozwiazywanie problemów. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Siebold, S. (2014). How Rich People Think. Naperville: Simple Truths.
Smith, K. C. (2007). The top 10 distinctions between millionaires and the middle class. New York: Ballantine Books.
Zimbardo, P. i Gerrig, R. (2008). Psychologia i życie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.