Jak bezkosztowo nagradzać pracowników, czyli 165 sposobów na powiedzenie WSPANIALE!!!

Prowadzenie biznesu jest zajmowaniem się zachowaniem. Jeśli nie robisz tego świadomie, to jest duża szansa, że otrzymujesz przypadkowe wyniki. Jeśli są to te wyniki, których oczekujesz, to dobrze. A jeśli nie, to ty jako osoba zarządzająca jesteś odpowiedzialna za to, aby to zmienić.

Pracownicy są zatrudniani po to, by wykonywali dokładnie to, czym zajmuje się firma a ich zachowanie tak naprawdę jest jedynym sposobem, by osiągnąć cele. Jak wydobyć z pracowników to, co w nich najlepsze? Stara zasada zarządzania brzmi: otrzymujesz to co wzmacniasz. Jeśli zrozumiesz tą podstawową regułę rządzącą zachowaniem będziesz tworzył środowisko i warunki pracy, dzięki którym pracownicy nie tylko będą czuć się lepiej, ale uzyskasz to, na czym ci naprawdę zależy: WYNIKI!

Wzmocnienie to każde zdarzenie, które powoduje wzrost prawdopodobieństwa wystąpienia danego zachowania. Stanowi podstawową zależność, dzięki której możesz w prosty sposób sprawić, że kluczowe dla ciebie zachowania będą częste wśród twoich pracowników i współpracowników. Wzmocnienia nie tylko zwiększają ilość pożądanych zachowań, ale prowadzą do budowania pozytywnych relacji, przyjaznego środowiska pracy oraz wzrost atrakcyjności i uznania osoby, które je stosuje. Podsumowując: świadome stosowanie wzmocnień ma same korzyści w kontekście biznesowym.

Czy wzmocnienie może nie działać? NIE. Wzmocnienie działa zawsze!!! Wynika to z jego definicji, gdyż jest określane przez jego efekt a nie cechy. Jeśli wg ciebie stosujesz wzmocnienie, a ono nie prowadzi do określonego celu, to oznacza, że to co robiłeś, nie było wzmocnieniem. Siła czy wręcz magia wzmocnienia polega na tym, że czasami dostarczenie tylko jednego wzmocnienia powoduje znaczącą zmianę zachowania.

Wzmocnienia mogą przyjmować różną formę. Mogą mieć charakter rzeczowy (jakiś przedmiot), symboliczny (pieniądze), aktywności (wycieczka) lub społeczny (uwaga, pochwała, aprobata).

Wielu przedsiębiorców unikach chwalenia pracowników, w obawie, że przyniesie to negatywny efekt. Problem z tym podejściem jest taki, że zwracanie uwagi pracownikom na to co robią źle, nie powoduje, że wiedzą co mają robić, aby było dobrze. Co więcej krytykowanie i odnoszenie się do porażek i błędów buduje nieprzyjemny klimat pracy, brak zaufania a przypadku przełożonego pracownicy chętniej będą go unikać kojarząc go negatywnie niż szukać w nim oparcia. Jeśli chcesz być dobrym liderem i zależy ci na tym, by inni pracowali dla ciebie a nie dla  pieniędzy, musisz umieć stosować w sposób intencjonalny wzmocnienia społeczne.

Jak stosować wzmocnienia społeczne? Jest to wyjątkowo proste. Wystarczy jeśli za dobrze wykonaną pracę, to co zrobił i jak się zachowań okazać uznanie.

WAŻNE: WZMOCNIENIA MAJĄ CHARAKTER WARUNKOWY!!! Samo chwalenie i docenianie powinno być ukierunkowane i celowe. Nie doceniamy za wszystko i wszystkich. Wzmacniane jest zachowanie a nie osoba, tzn. udzielając uznanie odnosimy się do konkretnego zachowania, które ktoś wykonał, np. „Przygotowany przez ciebie raport to mistrzostwo świata”.

Alternatywą dla wzmacnia zachowań jest docenianie pracowników jako osoby. Jest to  wyjątkowo silne wzmocnienie wpływające na wzrost poczucia wartości, myślenia o sobie jako ważnym elemencie zespołu i co najważniejsze z punktu widzenia zarządzania buduje silne relacje oparte na przyjaznych emocjach. Przykład: „Jestem zadowolony(a), że z nami pracujesz. To jaką jesteś osobę, jest wyjątkowo inspirujące. Cieszcie się, że jesteś z nami”.

Pomyśl, czy na koniec tygodnia nie chciałbyś wprowadzić sesję pozytywnego feedbacku polegającego na tym, by każdej osobie (nawet tej nie do końca zasłużonej) powiedzieć co dobrego zrobiła w danym tygodniu, z czego jesteś dumny, co ci się podobało a tym samym zwrócić uwagę na coś, co ma dla ciebie znaczenie. Jest duża szansa, że w kolejnym tygodniu dostaniesz tego więcej.

Aby sobie w tym pomóc możesz skorzystać z poniższej listy sposobów na pochwalenie pracownika za to co zrobił dobrze. Jeśli będziesz wskazywał, z czego jesteś zadowolony, nagradzał go swoją uwagą i doceniał wyniki, to w prosty sposób bezkosztowo zwiększasz szanse na to, że uzyskasz od niego dokładnie to, do czego został zatrudniony.

Docenianie nie każdemu przychodzi łatwo. Wynika to z faktu, że ludzki umysł jest bardziej nastawiony na wychwytywanie negatywów niż pozytywów. Dzięki temu łatwiej jest dostrzegać zagrożenia i niebezpieczeństwa a tym samym krytykować oraz wyrażać niezadowolenie.

W konsekwencji uwaga jest w pierwszej kolejności kierowana na niepożądane zachowania i złe doświadczenia kosztem pozytywnych. Koncentracja na negatywach i pomijanie pozytywów w końcu doprowadza do pogorszenia samooceny pracownika i jego wiary we własne możliwości, a także spadku motywacji do pozytywnego działania.

Mam nadzieję, że najbardziej do stosowania pochwał przemówi do ciebie jeden argument: bez względu na to, czy udzielisz komuś nagany czy pochwały wymaga to twojego zaangażowania. Powiedzenie komuś za dobrze wykonaną pracę „Świetna robota” wydatkuje tyle samo co okazanie niezadowolenia. Ważne: nie chodzi o to, by przemilczać coś, co jest źle zrobione. Chodzi o przeniesienie środka ciężkości ze zwracania negatywnej uwagi na pozytywną i traktowanie jej jako dominującego sposobu funkcjonowania. Sama krytyka (czasem słuszna) jest niewystarczająca do budowania pożądanych zachowań i oczekiwanego klimatu pracy, a często powtarzane na różne sposoby słowo „WSPANIALE” jest w stanie zbudować entuzjazm wśród pracowników.

WAŻNE: Pozytywem jest również normalne zachowanie. Koncentracja jedynie na rzeczach wyjątkowych pogarsza samoocenę. Należy dostrzegać każdy przejaw pożądanych zachowań.

Świadome kierowanie uwagi na pozytywne wydarzenia i podkreślanie pożądanych zachowań wymaga ćwiczenia. Możesz skorzystać z poniższych wskazówek, by wypracować w sobie nawyk mówienia pracownikom WSPANIALE. Trochę praktyki i zobaczysz jak szybko ludzie wokół ciebie zaczną się zmieniać a ty zaczniesz wydobywać z nich to mają najlepsze.

Jak wypracować w sobie nawyk mówienia WSPANIALE  – przykłady:

1. Ustal jakiś punkt/przedmiot w twoim domu lub miejscu pracy i z każdym razem, kiedy na niego spojrzysz udziel wybranej osobie pochwały.
2. Ustal liczbę pochwał na dany dzień i szukaj okazji, aby udzielić ustaloną liczbę pochwał.
3. Pod koniec dnia wypisz wszystkie pochwały jakich udzieliłeś/aś. Po zebraniu ustalonej liczby udzielonych pochwał przyznaj sobie jakąś nagrodę.
4. Za każdą udzieloną naganę/skargę musisz przyznać od 1 do 4 pochwał.