Zdrowe nawyki emocjonalne

Zdrowe nawyki emocjonalne to wzorce reagowania emocjonalnego, które prowadzą do zmotywowanego działania ukierunkowanego na realizację celów, chronią zdrowie i życie, pozwalają radzić sobie z konfliktami oraz zapewniają taki poziom samopoczucia, który jest zgodny z oczekiwaniami danej osoby. Radzenie sobie z emocjami należy do kluczowych kompetencji przedsiębiorcy. Konieczność pracy w zmieniających się warunkach oraz stawianie czoła wyzwaniom wymaga odporności psychicznej oraz umiejętności wzbudzania w sobie takich emocji, które nie tylko nie będą przeszkadzać, ale motywować i pomagać. Nawyki emocjonalne powstają w drodze uczenia się. Wielokrotnie powtarzana reakcja emocjonalna jest utrwalana i staje się nawykiem. Wiele nawyków emocjonalnych powstaje mimowolnie w sposób niezamierzony. Z tego powodu nie zawsze reakcja emocjonalna, której doświadczamy, jest tą, którą chcielibyśmy odczuwać w danym momencie.

Mózg jest ślepym narządem, dlatego to co czujemy wynika z tego, co myślimy o sytuacji, w której się znajdujemy. Zdrowe nawyki emocjonalne można zbudować poprzez świadomą pracę nad posiadanym sposobem myślenia, pracą z przekonaniami oraz rozumieniem zależności przyczynowo – skutkowych jakie zachodzą pomiędzy nami a otoczeniem.

Zdrowe nawyki emocjonalne – eliminacja niezdrowych przekonań

Wiele niezdrowych reakcji powstaje na skutek błędnego rozumienia zależności naszych relacji z otoczeniem oraz tego jak funkcjonuje świat. Do kluczowych niezdrowych przekonań  należą:

• niezdrowe rozumienie powinności,
• przywiązanie do wyniku,
• oczekiwanie sprawiedliwości.

Rozumienie powinności

Wiele osób, reaguje emocjonalnie na sytuacje, w których ocenia, iż coś powinno lub nie powinno mieć miejsca. Ale tak naprawdę, czy wszystko jest tak, jak powinno być? Czy faktycznie wierzysz, że jeśli o czymś marzysz, dążysz do tego, wkładasz w to swój wysiłek, to faktycznie to Ci się należy i powinno się to otrzymać? Świat tak nie działa. Samo chcenie czegoś nie powoduje, że dana rzecz zaistnieje. Poza tym, dlaczego Twoje „powinno” jest ważniejsze niż kogoś innego? Przedstawiciel firmy A może uznać, iż coś „powinno być” jakieś a to jakieś jest całkowicie odmienne niż „powinno być” wyrażane przez przedstawiciela firmy B. Które z „powinno być” jest ważniejsze? Tak naprawdę w danej sytuacji nie reagujemy na „powinno” tylko na to, że inni zachowują się nie tak, jakbyśmy tego oczekiwali. Ale dlaczego ktoś miałby postępować dokładnie tak, jak my tego chcemy? Dlaczego ktoś miałby w pełni zrezygnować z siebie i robić to, czego my od tej osoby chcemy?

Wniosek: „powinno się” nie istnieje. Jest to wyłącznie subiektywne oczekiwanie, aby coś miało miejsce. Tak naprawdę nic nie powinno być takie, jakie byśmy chcieli. Tak naprawdę, chcemy, aby coś było jakieś i dążymy do tego, a jeśli włożymy w to odpowiednią ilość wysiłku i zaangażowania, to zwiększamy swoje szanse, że może kiedyś w przyszłości takie będzie.

Przywiązanie do wyniku

Przywiązanie do wyniku dotyczy przekonania, iż jeśli czegoś się bardzo pragnie, dąży się do tego, to powinno się to osiągnąć. Przywiązanie do wyniku wiąże się z oczekiwaniem od życia, by spełniało określone przez nas warunki. Co gorsze, wiele osób uznaje, iż jeśli nie uzyska tego, czego pragnie, to musi się czuć nieszczęśliwa. Uzależnia jakość swojego życia i możliwość bycia szczęśliwym od wyników, do których dąży. Wynika to z procesu socjalizacji, podczas której uczymy się, że osiąganie szczęścia możliwe jest poprzez zaspokojenie pragnień i potrzeb.

Takie przywiązanie do wyniku po pierwsze jest nie racjonalne a po drugie zdecydowanie ogranicza możliwość uzyskania stanu życiowego szczęścia. Samo dążenie do wyniku, nawet jeśli przeznaczymy na to dużą ilość czasu, energii, zaangażowania i innych zasobów, wcale nie gwarantuje, że uzyskamy to, czego chcemy. Jeśli dodatkowo własne szczęście uzależniamy od tego wyniku jest to prosta droga do złości, smutku, frustracji czy niezadowolenia. Przywiązanie do wyniku może być źródłem szczególnie bolesnych uczuć, kiedy dotyczy czegoś dla nas ważnego a jednocześnie pożądany rezultat jest wyjątkowo niepewny. Prawdą jest fakt, że nasze możliwości wpływu na rezultat w wielu kluczowych obszarach jest ograniczony.

Wniosek: bez względu na to, ile wysiłku włożymy w dążenie do celu, nigdy nie ma żadnej gwarancji, że uda nam się go osiągnąć. Oczekiwanie zatem, że nasze działania na pewno sprawią, że stanie się to czego chcemy jest fikcją. Dodatkowo wiązanie szczęścia z wynikami podejmowanych działań jest błędnym, nieracjonalnym sposobem myślenia. Kluczem jest uzmysłowienie sobie, iż każdy człowiek może być szczęśliwy w dowolnej chwili. Wynika to z faktu, że zdolność do odczuwania szczęścia jest częścią ludzkiej natury. Każdy z nas może doświadczać szczęścia w dowolnym momencie. Tu i teraz. Z kolei, jeśli skupimy się na chwili obecnej wraz z równoczesnym doświadczaniem poczucia zadowolenia zwiększamy efektywność podejmowanych działań poprawiając jakość własnego życia.

Oczekiwanie absolutnej sprawiedliwości

Jak często zdarzyło Ci się powiedzieć „to jest niesprawiedliwe”, „nie zasłużył/a na to”? W naszej kulturze szczególnie cenione są takie wartości jak sprawiedliwość i równość (są to bardzo zdrowe i pożądane wartości), ale dążenie do absolutnej i trwałej sprawiedliwości prowadzi do niezdrowych oczekiwań, zadręczania siebie, poczucia niesprawiedliwości i poczucia nieszczęścia. Zastanów się: czy możliwa jest absolutna sprawiedliwość? Czy to, co jest sprawiedliwe dla jednej osoby jest również sprawiedliwe dla drugiej? Osoba o niższych dochodach może domagać się wyższych podatków dla osób, które zarabiają więcej i uważać, że jest to sprawiedliwe. Z kolei osoba zarabiająca więcej może uważać, że to jest zdecydowanie niesprawiedliwe, że wszyscy powinni płacić takie same podatki. Może uznać, że kwota procentowa jest niesprawiedliwa, bo osoby mające wyższe dochody płacą większe kwoty podatku a relatywnie mają taki sam dostęp do świadczeń finansowanych przez państwo jak osoby płacące niższe podatki. W ich rozumieniu płacą więcej, by inni mogli korzystać z tych samych świadczeń na tym samym poziomie dostępu. Co jest zatem sprawiedliwe?

Wniosek: Uzyskanie absolutnej sprawiedliwości jest niemożliwe do zrealizowania. Nie chodzi o to, by kwestionować dążenie do sprawiedliwości. Chodzi o to, by umieć pogodzić się z faktem, że uzyskanie absolutnej sprawiedliwości nie jest możliwe do uzyskania. Jak zatem poradzić sobie poczuciem niesprawiedliwości. Maultsby Jr, Wirga, DeBernardi (ABC twoich emocji, 2019) zalecają 4 podejścia do radzenia sobie z tym poczuciem:

• Agnostyczne – podejście to zakłada, że ludzie rodzą się przypadkowo obdarzeni pewnymi właściwościami. Jedni są niscy inni wysocy. Jedni rodzą się w Europie a inni w Afryce. Jedni rodzą się w bogatych rodzinach a inni w ubóstwie. Czysta loteria. Jeśli wiele rzeczy ma charakter czysto losowy nie można mieć poczucia niesprawiedliwości. To jest tak, jakby ktoś uważał za niesprawiedliwe, że na Ziemi jest grawitacja o określonej silne przyciągania. To, że coś nam się nie podoba wcale nie oznacza, że jest to sprawiedliwe lub niesprawiedliwe. Fakty nie są sprawiedliwe lub niesprawiedliwe. Możemy oczywiście działać, aby wypływać na nie, ale bez oczekiwania, że zostanie uzyskany stan idealny.
• Duchowe – podejście to zakłada, że wszelkie zdarzenia mają głęboki sens, który niekoniecznie jest przez nas w danym momencie rozumiany, ale jeśli wyznajemy prawdziwą wiarę w Boga i prawdziwie mu ufamy, to znikają wszelkie obawy, lęki, smutek i niezadowolenie. Osoba wierząca niczego się nie obawia, nie złości się, nie ma poczucia niesprawiedliwości. Wierzy, że Wyższa Siła czuwa i dlatego dzieje się tak, jak powinno.
• Stoickie – stoicyzm zakłada, że wszystko jest takie, jak powinno być a to jedynie nasze osądy są źródłem nieszczęścia. W tym rozumieniu funkcjonowanie człowieka powinno polegać na praktycznym podejściu do życia umożliwiającym akceptację tego, co przynosi los oraz skupieniu się na tym, co jest w naszej mocy a nie próbować kontrolowania tego, co wykracza poza możliwości wpływu i jest niekontrolowalne.
• Naukowe – podejście to zakłada, że światem rządzi zasada przyczyny i skutku a zatem wszystko to co ma miejsce teraz jest efektem określonych przyczyn. Nie można zmienić przeszłości, ale można przerwać łańcuch przyczyn i konsekwencji prowadzących do zdarzeń ocenianych jako niesprawiedliwe. Zamiast mówić, że coś jest niesprawiedliwe lepiej jest zaangażować się w działania zapobiegające występowaniu takich rzeczy w przyszłości.

Zdrowe nawyki emocjonalne – akceptacja i aktywne zaangażowanie

Akceptacja i zaangażowanie to kluczowe zdrowe nawyki emocjonalne. Zakładą przyjęcie każdej chwili bez osądów oraz skupieniu się na działaniach, które będą zwiększać szansę osiągnięcia zamierzonych rezultatów, bez przywiązania do wyniku. Akceptacja:

• odnosi się do rzeczywistości, relacji przyczynowo – skutkowych, tego co faktycznie ma miejsce a nie oczekiwań, wyobrażeń i przekonań,
• pomaga zrozumieć, dlaczego coś ma miejsce oraz prowadzi do działań korygujących ukierunkowanych na dążenie do tego, czego chcemy,
• prowadzi do zgody na to, że inni mają prawo zachowywać się zgodnie z własnymi wartościami i przekonaniami a to co jest „dobre” lub „złe” może być różne dla różnych osób oraz zmieniać się w zależności od okoliczności, miejsca i czasu.

Akceptacja wcale nie oznacza braku podejmowania działań. Akceptacja oznacza zrozumienie, że to co ma miejsce wynika z określonych przyczyn a to co można zrobić z aktualnym stanem rzeczy to:

• zaakceptować i nic z tym nie robić dając sobie przyzwolenie na spokój i szczęście,
• zachować spokój i równocześnie dążyć o zmiany/poprawy aktualnej sytuacji,
• zachować spokój i wydostać się z danej sytuacji.

Zawsze, któraś z powyższych alternatyw jest możliwa do zrealizowania i równocześnie każda z nich pozwala na zachowanie poczucia spokoju i szczęścia. Akceptacja i aktywne zaangażowanie zakładają, że to co się dzieje teraz wynika z przyczyn mających miejsce w przeszłości, ale wcale nie oznacza to, że nie można zmienić danego stanu rzeczy. Jeśli coś jest niepożądane, to najzdrowszym podejściem jest zaangażowanie się w działania ukierunkowane na zmianę. Znając przyczynę aktualnego stanu rzeczy można założyć, iż jeśli podejmie się odpowiednie działania, to zmieni się ona w przyszłości. W danym momencie wszystko jest tak, jak powinno być. Zamiast marnować energię na złość, gniew, niezadowolenie, frustrację czy inne niepożądane emocje, lepiej jest ją wydatkować na działania prowadzące do takiego stanu, który chcemy osiągnąć. Jeśli pożądane rezultaty nie pojawiają się, należy znaleźć przyczyny, dlaczego tak się dzieje, skorygować błędy i nadal dążyć do celu.

Chcesz poznać więcej sposobów na kształtowanie zdrowych nawyków? Załóż bezpłatne konto i pobierz materiały ze strony https://ipp.potencjalprzedsiebiorczosci.pl/