Podejmowanie ryzyka w biznesie należy do jednych z częstszych przedmiotów badań i kontrowersji związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Ryzyko w kontekście przedsiębiorczości, to podejmowanie realizacji pomysłu biznesowego, nawet jeśli prawdopodobieństwo sukcesu jest niskie (Rauch i Frese, 2000). Z kolei zadania przedsiębiorcze z natury obejmują podejmowanie ryzyka w postaci podejmowania decyzji w niepewnych sytuacjach (Rauch i Frese, 2007).
Podejmowanie ryzyka w biznesie – czy to się opłaca?
Wyniki przeglądu literatury wskazują, iż podejmowanie wysokiego ryzyka w biznesie jest negatywnie związane z sukcesem biznesowym a skłonność do podejmowania ryzyka pozwala na przewidywanie sukcesu, ale tylko do pewnego poziomu, powyżej którego podejmowanie ryzyka ma negatywny wpływ na sukces (Rauch i Frese, 2000). Z tego powodu przedsiębiorcy są skłonni nie tyle do podejmowania ryzyka, ale do podejmowania skalkulowanego ryzyka.
Podejmowanie ryzyka w biznesie – co tak naprawdę to oznacza?
Podejmowanie ryzyka w biznesie może być całkowicie inaczej odbierane ze względy na przyjmowanie różnych perspektyw w zakresie jego rozumienia. Z punktu widzenia zewnętrznego obserwatora dane zachowanie może być ocenione jako wysoce ryzykowne, podczas gdy właściciel firmy może ocenić to samo zachowanie jako próbę zminimalizowania ryzyka (Rauch i Frese, 2000). Kolejna kwestia wynika z faktu, iż istota bycia przedsiębiorcą wiąże się podejmowaniem ryzyka, ale robienie biznesu w ryzykowny sposób może być niebezpieczne.
Podejmowanie ryzyka w biznesie – różnice indywidualne
Wiele badań wykazało, iż podejmowanie ryzyka jest cechą charakterystyczną dla przedsiębiorczości. Przedsiębiorcy założyciele firm wykazują wyższy poziom w zakresie podejmowania ryzyka oraz wyższy poziom tolerancji na niejednoznaczność niż przedsiębiorcy nie będący założycielami (Rauch i Frese, 2000). Dodatkowo przedsiębiorcy wykazują wyższy poziom skłonności do ryzyka niż menadżerowie. Różnica jest jeszcze większa w odniesieniu do przedsiębiorców nastawionych na tempo wzrostu firmy względem przedsiębiorców nastawionych na dochody (Stewart i Roth, 2001)
Podejmowanie ryzyka w biznesie – dlaczego przedsiębiorcy to robią?
Analiza skłonności do podejmowania ryzyka wskazuje, iż przedsiębiorcy odróżniają ryzyko podejmowane w działalności gospodarczej od ryzyka ponoszonego w innych dziedzinach, np. w grach hazardowych. Przedsiębiorcy inaczej postrzegają ryzyko związane z prowadzeniem własnej firmy, gdzie oceniają je jako bardziej przez nich kontrolowane. Wykazują skłonność do postrzegania pewnych sytuacji jako bardziej korzystnych i dających więcej możliwości osiągnięcia sukcesu jak również wykazują skłonność do dostrzegania większego potencjału szans niż osoby nieprowadzące działalności (Glinka i Gudkova, 2011). Tym samym przedsiębiorcy są nie tyle bardziej skłonni do ryzyka, co w mniejszym stopniu dostrzegają potencjale zagrożenia i równocześnie w większym stopniu dostrzegają okazje i możliwości osiągnięcia sukcesu.
Badania wskazują, iż ludzie podejmują się prowadzenia działalności gospodarczej, gdyż nie dostrzegają związanego z nim ryzyka a nie dla tego, że akceptują wysoki poziom ryzyka związany z prowadzeniem działalności (Simon, Houghton i Aquino, 2000). Oznacza to, iż jeśli ludzie nie postrzegają ryzyka w sposób adekwatny to nie potrzebują posiadać wysokiego poziomu skłonności do zachowań ryzykownych czy świadomego podejmowania ryzyka.
Założyciele firmy obiektywnie mają większą skłonność do ryzyka niż członkowie ogólnej populacji, ale ci założyciele nie postrzegają swoich działań jako ryzykownych. Kiedy założyciele firm eksperckich zostali poproszeni o ocenę tych samych symulacji przedsiębiorczych co bankierzy, założyciele firmy dostrzegli możliwości w informacji w której bankowcy dostrzegali ryzyko (Shane, Locke i Collins, 2003).
Podejmowanie ryzyka w biznesie – jak to robią najlepsi
Jeff Bezos
Jeśli zdecydujesz, że będziesz robił tylko te rzeczy, o których wiesz, że będą działać, pozostawisz wiele możliwości na stole.
Richard Branson
Możesz zachowywać ostrożność i próbować unikać ryzyka, ale nie jesteś w stanie chronić się przez cały czas.
Warren Buffet
Kiedy inwestujesz, musisz podjąć pewne ryzyko. Przyszłość jest zawsze niepewna.
Walt Disney
Moim zdaniem odwaga jest główną cechą przywództwa. Zwykle wiąże się z podejmowaniem ryzyka, szczególnie w nowych przedsięwzięciach.
Henry Ford
Nikt tak naprawdę nie może zagwarantować przyszłości. Najlepsze, co możemy zrobić, to zwiększyć szanse, obliczyć związane z tym ryzyko, oszacować naszą zdolność do radzenia sobie z nimi i bezpiecznie realizować nasze plany.
Nagradzamy podejmowanie ryzyka… Jest to chaotyczny system, ale jest to wielki motor innowacji na świecie.
Kiedy podejmujesz ryzyko, niezbędna jest do tego pewna ślepota. Musisz chwilowo zawiesić swój brak wiary, aby rzucić hasło: „Hej, wchodzimy w ten niesprawdzony produkt. Zróbmy najlepiej jak potrafimy. Ale co jakiś czas część Twojej organizacji musi ocenić, czy naprawdę istnieje rynek na to, co zostało podjęte. Trudno to zrobić. Czy chciałbyś być tym, który zwoła spotkanie i powie, że wszystko co było do tej pory zrobione to ślepy zaułek?
Wszyscy mamy ograniczony czas. Prawdopodobnie mamy okazję zrobić tylko kilka naprawdę świetnych rzeczy i zrobić je dobrze.
Nie popełnić żadnych błędów – oznacza przeżyć niepełnowartościowe życie.
Estee Lauder
Podejmowanie ryzyka jest kamieniem węgielnym imperiów.
Największym ryzykiem jest brak podejmowania jakiegokolwiek ryzyka. W szybko zmieniającym się świecie strategią, która gwarantuje porażkę jest właśnie niepodejmowanie ryzyka.
Cytowane prace
Glinka, B. i Gudkova, S. (2011). Przedsiębiorczość.Warszawa: Oficyna Wolters Kluwer.
Hunter, A., Kapp, J. i Yonkers, V. (2003). A psychological model of entrepreneurial behavior. Journal of Academy of Business and Economics, 2, 180-192.
Koellinger, P., Minniti, M. i Schade, C. (2007). “I think I can, I think I can”: Overconfidence and entrepreneurial behavior. Journal of Economic Psychology, 28(4), 502-527.
Rauch, A. i Frese, M. (2000). Psychological approaches to entrepreneurial success. A general model and an overview of findings. W C. L. Cooper i I. T. Robertson, International Review of Industrial and Organizational Psychology(strony 101-142). Chichester: Wiley.
Rauch, A. i Frese, M. (2007). Let’s put the person back into entrepreneurship research: A meta-analysis on the relationship between business owners’ personality traits, business creation, and success. European Journal of Work and Organizational Psychology, 16(4), 353-385.
Shane, S., Locke, E. A. i Collins, C. J. (2003). Entrepreneurial motivation. Human Resource Management Review, 13(2), strony 257-279.
Simon, M., Houghton, S. M. i Aquino, K. (2000). Cognitive biases, risk perception, and venture formation: how individuals decide to start companies. Journal of Business Venturing, 15, 113-134.
Stewart, W. H. i Roth, P. L. (2001). Risk propensity differences between entrepreneurs and managers: A meta-analytic review. Journal of Applied Psychology, 86(1), 145-153.